Xứ Tây
Tạng có một truyện cổ tích khá đặc biệt: Ngày xưa đất của họ có một giống kiến
khổng lồ bằng cỡ con thỏ, thường đào hang dưới lòng đất và đùn lên những cục
vàng lớn bằng nắm tay. Giống kiến này rất dữ và có tài đánh hơi rất xa nên
không ai bén bảng lọt vào vùng này mà sống sót, trừ một vài người may mắn rình
cho kiến ngủ say rồi mới đột nhập vội vã nhặt những cục vàng lăn lóc rồi phóng
ngựa chạy thật nhanh kẻo lũ kiến tỉnh dậy thì thế nào cũng bị ăn thịt. Về sau
họ nghĩ ra cách sử dụng thuốc độc giết chết hết giống kiến này. Nhưng khi lũ
kiến bị tiêu diệt thì họ không biết cách nào đào lấy vàng, vì đất đai Tây Tạng
cứng như đá, không dụng cụ nào có thể đào lên được!
THỜI ĐIỂM TÌM ĐƯỢC NGỌC
Có thể truyện truyền tụng này đã đào tạo nên tinh thần người
Tây Tạng. Vì thế mà trong máu họ có chất tình thương rất hiếm lạ khác với nhiều
lớp dân. Giết một người hay giết một con vật là giết chính mình, là làm cho
mình nghèo nàn đi kinh khủng, dù người đó hay con vật đó là kẻ thù độc dữ của
mình. Thương người, cho người, chính là thương mình, cho mình, là cách tìm lại
những viên ngọc quí đã mất xưa kia vì giết giống kiến lạ. Xứ Tây Tạng rất nghèo
về tiền bạc nhưng lại rất giầu về tinh thần: mất vàng nhưng biết cách tìm lại
được ngọc.
Trong "Đá Ngọc" (The Mani Stones, nhà xuất bản
Dharamsala Press), Alan Havey đã thuật lại một câu chuyện thật xẩy ra trong một
chuyến đi Tây Tạng cùng với người bạn là Dennis. Hai người tới được một phố nhỏ
hẻo lánh hầu như bị bỏ hoang, đất đai chung quanh chỉ toàn sỏi đá khô cằn, dân
cư nghèo nàn xơ xác, mọi người đóng cửa im ỉm, thỉnh thoảng chỉ có vài con chó
hoang gầy ốm chạy rong. Một hôm thấy một bà lão ăn xin, thân hình còm cõi chỉ
còn da bọc xương đang lê lết trên vỉa hè, Alan Havey liền móc túi cho bà vài
đồng tiền lẻ, nhưng bà vẫn giơ tay trước mặt như muốn xin thêm một điều gì.
Hiểu được ý bà, Dennis liền bới trong túi đeo một ổ bánh mì trao cho bà. Bà lão
mừng rỡ chụp lấy ăn ngay. Thì ra bà lão quá đói. Trong lúc bà đang ăn ngấu
nghiến thì một con chó hoang ở đâu chạy đến. Trước cặp mắt nhìn ngơ ngác của
hai người, bà lão bẻ đôi ổ bánh mì chia cho con chó.
Cảnh tượng một bà lão không có một thứ gì ngoài bộ quần áo
rách tả tơi, đang lả đi vì đói lại thản nhiên chia nửa phần ăn của mình cho một
con chó hoang đã làm cho hai người từ Tây phương xúc động. Bà lão hành động một
cách tự nhiên, không du dự gì cả, hình như bà không hề phân biệt giữa mình với
con chó...
Trong lúc Alan Havey đang ngơ ngác về cảnh tượng này thì
Dennis bất chợt run bắn người rồi thốt lên:"Đây mới thật là tình thương
tuyệt đối." Hắn quì xuống trút tất cả mọi thứ trong chiếc túi đeo ra cho
bà lão ăn xin. Hành động bất ngờ này gây ngạc nhiên không ít. Được hỏi lại thì
Dennis trả lời: "Khi cho mà không suy nghĩ, không đòi hỏi gì trả lại,
không hối tiếc hay phân biệt một cái gì, thì đó mới thật là tình thương tuyệt
đối. Tôi đã suy nghĩ rất lâu về vấn đề này và không biết có người nào thực sự
bố thí một cách tuyệt đối như vậy không? Tôi đã đi khắp nơi và chỉ thấy bất cứ
cái gì cho ra cũng đều hy vọng một điều gì trả lại, đôi lúc điều muốn đạt được
lại nhiều hơn điều người ta cho ra là đàng khác... Sự ích kỷ được che đậy khéo
léo và ngụy tạo dưới nhiều danh nghĩa tốt đẹp, nhưng tựu trung vẫn là một hình
thức ích kỷ.
CHO QUÀ KIỂU MỸ
Sang Mỹ cả hơn ba mươi năm rồi mà tôi vẫn chưa sao quen được
cái kiểu cho quà và nhận quà ở xứ này. Tội nghiệp cho tôi vì cái máu Việt đã ăn
sâu trong tôi. Quà thì tất nhiên là quí rồi, vì gói ghém cả tấm lòng người cho.
Mua quà xong lại phải nghĩ chuyện mua giấy gói quà, dây buộc và kết nút phải có
hoa thật đẹp. Nhận được gói quà như thế, thú thực, tôi chỉ muốn để vậy mà chiêm
ngưỡng cho thấm thía đã, rồi đợi lúc tâm hồn lắng đọng nhất mới mở ra. Mở quà
không phải là mở gói quà, mà là mở được cõi tâm giầu có của người cho, là hưởng
được cái rung động của con tim.
Nhưng kiểu Mỹ thì khác lắm. Nhận quà mà không mở ngay thì ra
như không biết nhận quà, không biết trân trọng "appreciate"! Phải tàn
nhẫn xé toạc giấy bọc đẹp đẽ kia ra. Rồi chưa biết bên trong có gì, mình đã
phải vận động các bắp thịt khắp trên khuôn mặt cho ra vẻ kinh ngạc hân hoan quá
đỗi, và môi miệng đã phải bật lên sẵn sàng như cái máy lời khen rối rít: đẹp
quá, quí quá. So nice, so pretty, thank you "rất mượt", nghĩa
là very much. Rồi vơ đống giấy vất vào sọt rác, xong một màn hồi hộp muốn
chết được.
Quà cho mà đắt tiền thì đã vậy. Nhưng nếu mình nghèo thì cho
quà làm sao để người ta cũng phải làm bằng ấy thủ tục cho phải phép?! Riết rồi
người cho cũng như kẻ nhận đều phải gồng mình, đều phải làm một cái gì mà lòng
mình thật sự ít rung động nhưng phải làm ra vẻ như thế! Chưa kể khi người
nhận chờ đợi một cái gì khác với tấm lòng người cho. Tôi có lần bị sượng chín
mặt vì cho quà một đứa choai choai con một gia đình thân. Nó quen sài đồ hiệu
Nike và những đồ chơi video mà tôi lại dại dột đi mua cho nó một bông hoa hồng
pha lê làm đồ trang hoàng phòng học với câu nói của St Exupéry trong Hoàng Tử
Tí Hon: "Chính thời giờ bạn mất đi để săn sóc bông hồng mà làm cho bông
hồng của bạn quí trọng thế đấy." Nó đâu cần biết tim gan phèo phổi gì của
người cho. Chỉ thấy nó thất vọng ra mặt mà cũng phải nói lời cảm ơn một cách
miễn cưỡng theo thủ tục vì mẹ nó đang ngầm thúc cùi tay vào hông nó.
Cũng vì tội nghiệp cho cái máu Việt trong tôi mà tôi đi mê
"Một Món Tết Thật Mặn Mà" của Võ Đình kể về món quà mà chị hàng xóm
nghèo nàn mang đến cho nhân một lần trở về quê vào dịp tết sau hai chục năm lưu
lạc đi xa. Bằng ấy năm xa cách mà cô hàng xóm mới trên ba mươi tuổi nhưng già
như một bà cụ này vẫn còn nhớ ơn, và chả có gì cho ngoài tấm lòng quí mến, nên
đưa đến một đĩa rau dền luộc với chén nước ruốc trịnh trọng để trên một cái mâm
sơn son đã tróc vỏ: Anh đừng cười, anh hí... Em tìm hoài mới được chừng đó rau
dền...
TIN VUI GỬI NGƯỜI BIẾT CHO ĐI
Cho đi thì vui hơn là nhận. Vì cho người thực ra là cho
chính mình. Người Tây Tạng đã biết cách tìm lại được những viên ngọc quí, lòng
họ luôn giầu có.
Thường dân ở vùng núi hay vùng biển, ở đồng quê hay trong sa
mạc, đều dễ có tâm hồn rộng mở theo với bao la của đất trời mở rộng: mọi của
cải, mọi giá trị cuộc sống so với núi rừng hay biển cả rộng lượng vô biên kia
đâu có là gì. Họ nghèo của mà thường giầu lòng, sống thảnh thơi thanh thản.
Ngược lại, dân ở trong thành phố chật hẹp thì dễ bị khép tấm lòng lại vì những
chèn cựa bon chen ngột ngạt, nên phát sinh khuynh hướng ích kỷ luôn tìm cách vơ
vét vun quén cho mình mà chẳng bao giờ đủ, coi đồng tiền lớn quá, vì thế mà tâm
hồn cứ nhỏ đi, cứ nghèo mãi xuống, sống đầu tắt mặt tối...
Muốn trở nên giầu có thì chỉ có cách là lòng mình cũng phải
rộng lượng, càng rộng mở thì càng nhận được thêm; càng đóng khép lại thì càng
mất đi, càng trở nên nghèo nàn ra. Bất cứ một viên sỏi nào ném xuống mặt hồ
cũng đều gợn lên những làn sóng lan tỏa mãi. Một việc lớn như giúp một người có
chức vị đang hoạt động tông đồ cũng làm cho mình giầu lên. Mà một việc nhỏ bé,
như trao một ly nước, như góp thời giờ và tài năng nhỏ bé của mình vào những
công việc ít tên tuổi trong cộng đoàn, cũng đều là những việc lớn lao làm cho tâm
hồn mình đẹp đẽ thêm ra, giầu có thêm lên. Chúa Giêsu đã nghiệm điều ấy nên dạy
rằng:
Ai tiếp đón một nhà tiên tri vì người đó là tiên tri, sẽ
được phần thưởng của nhà tiên tri; ai đón tiếp người hiền đức vì người ta
hiền đức thì sẽ được phần thưởng của người hiền đức. Và ai một trong những kẻ
bé nhỏ này uống, dù chỉ là một chén nước lã mà thôi, vì kẻ ấy là môn đệ của
Thầy, thì Thầy bảo thực, người ấy chắc chắn sẽ được tưởng thưởng." (Mt
10:41-42)
PHÚT CHO CÂY TRẦM THỞ HƯƠNG DIỆU VỢI
Mang mặc cảm nghèo túng chưa giầu đủ nên nhiều người mới lo
vun quén giữ lại. Tâm hồn cảm nhận được sự giầu có của cuộc đời thì luôn sẵn
sàng rộng lượng cho đi. Tôi cũng có thể đã giết kiến để lấy vàng, đã đè bẹp
người khác để bước lên, nên đời sống tôi càng ngày càng mạt rệp. Tôi muốn dành
cho mình phút giây tìm lại được ngọc, như tâm tình Quà Tặng của nhà tiên tri
thời đại là Kahlil Gibran trong cuốn Tiên Tri (The Prophet):
Có những người chẳng có bao nhiêu mà cho đi tất cả.
Đó mới là những người tin vào cuộc đời, vì cuộc đời thật
sung túc,
và rương đựng chẳng hề vơi.
Có những người cho đi với niềm vui, thì niềm vui chính là
phần thưởng.
Họ cho đi, vì trong thung lũng, cây trầm đang thở hương vào
không gian diệu vợi.
Qua bàn tay của những người như thế, Thiên Chúa đang tiếp
tục vỗ về.
Và từ sau khóe mắt họ, Người mỉm cười trên mặt đất.
Lm. Dũng lạc Trần Cao Tường Xin mời ghé
thăm www.dunglac.net
http://www.chungnhanduckito.net/e.magazines/CNDK%20-%2023.htm#GIẾT
KIẾN LẤY VÀNG
0 comments:
Post a Comment