Lắng nghe không có nghĩa chỉ là nghe đơn thuần. Tất cả chúng
ta đều có thể nghe, có tai là đủ để nghe được. Nghe là hiện
tượng cơ giới. Có âm thanh, nó lọt vào tai bạn và bạn nghe
thấy nó. Nhưng lắng nghe không chỉ là điều này. Lắng nghe
nghĩa là nó đã không chỉ được nghe bằng tai, rung động này
đã thấm vào tâm thức sâu bên trong bạn. Cố hiểu điều này
một chút.
Bạn đang đi dọc con đường, nhà của bạn đang bốc cháy
và bạn chạy về phía nó. Người nào đó đi ngang qua đường
lên tiếng chào bạn. Tai bạn sẽ nghe thấy lời đó nhưng bạn sẽ
không nghe. Hôm sau bạn sẽ không có khả năng ngay cả nhớ
được rằng ai đó đã chào bạn trên đường. Khi nhà bạn đang bị
cháy, nếu ai đó đang hát trên đường, tai bạn sẽ nghe nhưng
bạn không nghe.
Nghe bằng tai không phải là bạn lắng nghe. Không
nhất thiết là nếu tai bạn nghe, bạn cũng lắng nghe. Tai là
cần
cho việc nghe nhưng chưa
đủ; cái gì đó thêm nữa là được
cần tới bên trong. Khi nhà bạn bị cháy, bạn không nghe thấy lời
chào.
Tại sao? Cơ chế của tai bạn không thay đổi nhưng sự chú ý tới tai đã
bị phá vỡ từ bên trong.
Bạn chú ý tới nhà đang cháy. Tai đang nghe, nhưng cây cầu
của chú ý cần để đưa nội dung lên ý thức bị mất, cây cầu đó
đã bị loại bỏ. Nó đang được dùng cho ngôi nhà bị cháy. Cho
nên tai có khả năng nghe nhưng bạn không nghe. Mỗi liên hệ,
cây cầu
chú ý giữa bạn và tai, bị gẫy.
Lắng nghe nghĩa là cả bạn và tai bạn đều hiện diện, được
nối - thế thì việc lắng nghe xảy ra. Đó là vấn đề khó khăn.
Tạo ra liên hệ với tai là vấn đề của nỗ lực tâm linh.
Lắng nghe có nghĩa là khi bạn nghe, toàn bộ ý thức của
bạn trở thành việc nghe; chỉ có việc nghe còn lại, không có
cái gì khác nữa. Không suy nghĩ nào thoáng qua bên trong,
bởi vì nếu có ý nghĩ thoáng qua bên trong bạn, chú ý của bạn
bị phân tán vào trong việc suy nghĩ và rời bỏ tai.
Chú ý là điều rất
tinh tế và nhạy cảm. Chỉ thoáng suy
nghĩ vương vấn bên trong là chú ý đi sang nó. Bạn đang lắng
nghe tôi và một con kiến cắn chân bạn - không cần đến việc
nhà bạn bị cháy - thế thì trong một khoảng thời gian bạn trở
nên nhận biết về con kiến cắn, việc lắng nghe của bạn bị
mất.
Việc nghe của bạn vẫn tiếp tục nhưng chú ý đã bị phân tán.
Vấn đề khác với chú ý là ở chỗ nó không thể đồng thời ở
trên hai điều một lúc, nó bao giờ cũng chỉ trên một đối tượng
mỗi lúc. Khi nó chuyển sang đối tượng kia, lập tức nó bị bỏ
khỏi đối tượng đầu. Nó có thể nhảy từ sự vật nọ sang sự vật
kia - và đấy chính là điều chúng ta vẫn làm. Kiến cắn chân,
chú ý chuyển ngay xuống đó; chú ý trở lại và bạn lắng nghe.
Bạn cảm thấy ngứa, chú ý của bạn nhảy tới nó; sau đó nó
quay lại với việc nghe lần nữa. Cho nên có lỗ hổng trong
việc lắng nghe khi
chú ý chuyển đi đâu đó khác, và do đó
không mấy sáng tỏ trong nghĩa có thể được thấy từ điều bạn
nghe vì nhiều thứ đã bị mất. Nhiều lần nghĩa được bạn suy
diễn ra theo ý riêng của mình, bởi vì nhiều thứ đã bị mất;
và
điều bạn kết luận sau khi lấp vào lỗ hổng đó hoàn toàn là
của
riêng bạn.
Bạn nghe, nhưng giữa chừng nghe, khi chú ý của bạn dời
đi, ai sẽ lấp vào không gian trống rỗng này? Bạn sẽ làm điều
đó. Tâm trí bạn, kí
ức bạn, thông tin của bạn, tri thức của
bạn, kinh nghiệm của bạn sẽ tràn vào những lỗ hổng đó. Và
bạn sẽ là người sáng tạo ra hình dạng cuối cùng, điều không
phải là điều đã được nói. Người nói điều đó tận cội
nguồn không chịu trách nhiệm về nó.
Lắng nghe nghĩa là tâm thức dịch chuyển về ngay tai,
không suy nghĩ, không lí trí hay tranh cãi bên trong. Điều
này không có nghĩa là bạn chấp nhận mọi thứ được nói mà
không hiểu. Nhưng chấp nhận không có vai trò gì trong quá
trình lắng nghe cả. Lắng nghe ngụ ý chỉ là lắng nghe thôi;
chấp nhận hay không chấp nhận là vấn đề về sau - không cần
phải vội vàng.
Chúng ta đang làm gì? Chúng ta đang nghe và đồng thời
chúng ta cứ chấp nhận hay bác bỏ. Đầu chúng ta tiếp tục gật
đồng ý hay lắc không đồng ý. Người ta cứ nói, 'Đúng, điều
ấy hoàn toàn đúng." Ai đó khác nói, "Không, điều
ấy không
hấp dẫn tôi." Bản thân họ không nhận biết về sự gật đầu
liên
tục này và quá trình tâm trí liên tục, nhưng tôi có thể quan
sát được nó.
Điều đó nghĩa là khi tôi nói điều gì đó, trong khi nghe nó
bạn cũng cứ quyết
định về nó ở bên trong. Trong lúc
bạn
đang quyết định, việc lắng nghe bị lỡ. Bản thân bạn không
nhận biết được rằng đầu bạn đã gật, nhưng bên trong bạn đã
đồng ý với cái gì đó, do đó có gật đầu. Khi tôi nói điều gì
đó
không hấp dẫn bạn, đầu bạn cứ lắc phủ nhận, "Không,
điều
ấy không hấp dẫn tôi." Đấy không phải là chuyển động
của
đầu bạn, đấy là chú ý bên trong của bạn di chuyển. Chính bởi
vì chú ý di chuyển mà
đầu cũng di chuyển theo. Trong
chuyển dịch nhỏ bé đó mà việc lắng nghe của bạn bị mất.
Khi người ta nói rằng bạn không nên nghĩ trong khi lắng
nghe, điều đó không có nghĩa là bạn chấp nhận mọi thứ một
cách mù quáng. Không, tại điểm này không có vấn đề chấp
nhận hay bác bỏ, tại điểm này người ta chỉ phải lắng nghe
cho rõ điều đã được nói ra. Bạn phải lắng nghe đích xác điều
đã được nói; chỉ sau đó bạn sẽ có khả năng quyết định liệu
nên chấp nhận hay bác bỏ.
Đem quá trình chấp nhận hay bác bỏ vào trong việc nghe
là bỏ lỡ việc lắng nghe. Nghe nghĩa là chỉ nghe thôi.
Ngay bây giờ chúng ta
đang lắng nghe. Ngay bây giờ
chúng ta sẽ không cứ suy nghĩ đồng thời nữa. Tâm trí không
thể làm hai việc một lúc; hoặc bạn nghe hoặc bạn nghĩ.
Những người nghĩ không có khả năng lắng nghe, còn những
người lắng nghe không có cách nào nghĩ đồng thời. Nhưng
chẳng vội vàng gì - suy nghĩ có thể được thực hiện muộn về
sau. Điều phải và đúng là trước hết người ta lắng nghe thế
rồi
người ta nghĩ... bởi vì bạn sẽ nghĩ về cái gì? Nếu bạn không
nghe đúng, hay nếu bạn đã thêm cái gì đó của riêng bạn vào
điều bạn nghe, hay nếu có lỗ hổng trong điều bạn vừa nghe,
bạn sẽ nghĩ về cái gì? Bất kì điều gì bạn nghĩ, nó không có
giá trị. Nếu cái gì đó không được nghe đúng, việc suy nghĩ
về nó là vô tích sự.
Trích từ sách Ngón tay
Chỉ trăng
Listening does not mean mere hearing. We can all hear, to
have ears is enough for hearing. Hearing is a mechanical phenomenon. There was
a sound, it fell on your ears and you heard it. But listening is not just this.
Listening means that it has not been heard only by the ears, the vibrations
have penetrated to the consciousness deep within you. Try to understand this a
little.
You are going along a road, your house is on fire and you
are running towards it. Somebody passing by on the road greets you. Your ears
will hear it but you will not. The next day you will not be able to even recall
that somebody greeted you on the road. When your house is on fire, if somebody
is singing on the road your ears will hear it but not you.
Hearing with the ears is not listening by you. It is not
necessary that if your ears heard, you also listened. The ears are necessary
for listening but are not enough, something more is required within.
When your house is on fire, the greetings given to you are
not heard by you. Why? The mechanism of your ears did not change but the
attention to the ears is broken from within. The attention is with the house
that is on fire. The ears are hearing, but the bridge of attention that is
necessary to bring the contents to the consciousness is missing; that bridge
has been removed. It is in use where the house is on fire. So the ears are able
to hear but not you. The connection, the bridge of attention between you and
the ears, is broken.
Listening means both you and your ears are present,
connected - then listening happens. It is a difficult matter. To create the
connection with the ears is a matter of spiritual endeavor.
Listening means that when you are hearing, your whole
consciousness becomes the hearing; only the hearing remains, nothing else. No
thoughts move within, because if there are thoughts moving within you, your
attention is diverted into thinking and removed from the ears.
Attention is a very delicate and subtle thing. Any slight
thinking going on inside and the attention moves to it. You are listening to me
and an ant is biting your leg - it is not necessary for your house to be on
fire - then for a period of time you become aware of the ant bite, your
listening is lost. Your hearing continues but attention is diverted.
Another problem with attention is that it cannot be on two
things simultaneously, it is always on one subject at a time. When it moves
onto another subject it is immediately removed from the first. It can go on
jumping from one to the other - and that is what we do. The ant bit the leg,
the attention jumped there; attention came back again and you listened. You
felt the sensation of itching, your attention jumped to it; afterwards it came
back to hearing again. So there are gaps in the listening when the attention
moves elsewhere, and therefore not much clarity in meaning can be found from
what you hear because much is lost. Many times the meaning derived by you is
your own, because much has been lost; and what you conclude after filling in
the gaps is entirely your own.
If you are only hearing, you will understand only what you
can understand and not what has been said, because a lot will be lost in
between. And that which is lost, you will fill the gaps for yourself - because
empty space always gets filled up.
You hear, but in between, when your attention moves away,
who will fill up those empty spaces?
You will do that. Your mind, your memory, your information,
your knowledge, your experience will penetrate those gaps. And you will be the
creator of the final shape, which is not what has been truly said. The one who
said it originally is not responsible for it.
Listening means that the consciousness shifts to the very
ears, with no thoughts, reasoning or arguing within. This does not mean that
you accept everything that is said without understanding.
But acceptance has no role in the process of listening.
Listening means just listen; acceptance or nonacceptance are matters for later
on - no need to be in a hurry.
What are we doing? We are hearing and at the same time we go
on accepting or rejecting. Our heads continue to nod in agreement or shake in
disagreement. One goes on saying, "Yes, it is perfectly true."
Somebody else says, "No, it does not appeal to me." They themselves
are not aware of this continuous nodding and the mental process, but I can
watch it.
It means that as I say something, while hearing it you also
go on making decisions about it internally.
For the period of time you are making decisions the
listening will be missed. You yourself are not aware that your head nodded, but
inside you agreed with something, hence the nodding. When I say something which
does not appeal to you, your head goes on shaking in denial, "No, it is
not appealing to me." It is not your head moving, it is your attention
inside moving. It is because of the moving attention that the head is also
moving. In that little movement your listening is lost.
When it is said that you should not think while listening,
it does not mean that you accept everything blindly. No, at this point there is
no question of acceptance or rejection, at this point one has only to listen
well as to what has been said. You have to listen exactly to what has been
said; only after that will you be able to decide whether to accept or reject.
To bring the process of acceptance or rejection in while
hearing is to miss the listening. Hearing means only hearing.
Right now we are listening. Right now we will not go on
thinking simultaneously. Mind cannot do two things at a time; either you listen
or you think. Those who think are unable to listen, those who listen have no
way of thinking at the same time. But there is no hurry either - thinking can
be done later on. It is also just and proper that first one listens and then
one thinks... because what will you think about? If you have not heard rightly,
or if you have added something of your own onto what you heard, or if there are
gaps in what you have heard, what will you think about? Whatever you will
think, it has no value. If something is not heard rightly, thinking about it is
futile. So the first step, the seers have said, is shravana, the listening.
http://oshosearch.net/Convert/Articles_Osho/Finger_Pointing_to_the_Moon/Osho-Finger-Pointing-to-the-Moon-00000010.html
0 comments:
Post a Comment